Dit liveblog is beëindigd. Volg de laatste ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne hier.
Parlementariërs uit twintig landen hebben in een brief aan Oostenrijk gevraagd om Russische vertegenwoordigers te weren op een vergadering van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa). De parlementaire bijeenkomst wordt op 23 en 24 februari gehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, precies een jaar na de invasie van Rusland in Oekraïne.
De parlementaire assemblee van de OVSE bestaat uit 323 parlementariërs uit 57 landen. De OVSE geldt als de grootste veiligheidsorganisatie ter wereld en heeft haar hoofdkantoor in Wenen.
Leden van de parlementen van vijftien EU-landen tekenen samen met onder andere het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne bezwaar aan tegen de aanwezigheid van Rusland later deze maand. In de brief aan de Oostenrijkse regering zeggen zij dat Rusland de bijeenkomst alleen zal gebruiken voor ,,haatzaaien en het verspreiden van desinformatie".
De Europese Unie wil op 24 februari, een jaar de Russische invasie van Oekraïne, een nieuwe reeks sancties tegen Rusland presenteren. Dat heeft Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen aangekondigd op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in Kiev.
De Commissievoorzitter verwees naar onder meer het prijsplafond op Russische ruwe olie dat samen met de partners van de G7 is ingevoerd. Daardoor verliest het Kremlin volgens haar elke dag 160 miljoen euro aan inkomsten. De EU en de partners in de G7 willen ook een plafond voor petroleum en andere olieproducten invoeren.
Von der Leyen beklemtoonde dat Rusland verantwoordelijk moet gehouden worden voor 'zijn afschuwelijke misdaden' in Oekraïne. Lees hier meer.
© AFP — Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Oekraïense president Zelenski. Rusland wordt opnieuw bedreigd door Duitse tanks, aldus de Russische president Vladimir Poetin. In een toespraak wees hij op de levering van Duitse Leopard-tanks aan Oekraïne, dat bijna een jaar geleden werd aangevallen door de Russen.
Poetin sprak in Volvograd, het vroegere Stalingrad, bij de herdenking van het einde van de bloedige strijd om de stad tachtig jaar geleden. De Sovjet-Unie versloeg toen het leger van nazi-Duitsland.
De herinnering aan de militairen die de overwinning op de Duitse troepen behaalden in de Slag om Stalingrad en het keerpunt in de oorlog veroorzaakten, is buitengewoon belangrijk en diep geworteld in Rusland. De strijd wordt nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis, met zo'n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd.
© AP — Finland en Zweden blijven verenigd in hun aanvraag voor het NAVO-lidmaatschap. Dat zeiden de Zweedse premier Ulf Kristersson en zijn Finse ambtgenoot Sanna Marin op een gezamenlijke persconferentie in Stockholm. ,,De veiligheid van Finland en Zweden is met elkaar verbonden," zei Marin. Zij onderstreepte dat de twee landen hun aanvraag samen zullen blijven doorlopen. Volgens Marin is het onterecht dat Zweden wordt neergezet als 'het probleemkind van de klas', omdat het land op weerstand van Turkije stuit bij de toetreding tot de NAVO.
Zweden en Finland deden hun aanvraag voor NAVO-lidmaatschap in een reactie op de Russische inval in Oekraïne. Daarvoor moeten alle andere NAVO-landen instemmen, maar Turkije ligt dwars. Het land wil dat Zweden en Finland mensen uitleveren die Turkije als Koerdische terroristen of als betrokkenen bij de couppoging van 2016 beschouwt.
De Russische troepen zijn bezig met meerdere aanvallen in de Oekraïense regio Donetsk. Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten.
Of dat klopt dat de Russen terrein veroveren, is niet na te gaan. De Oekraïense president Zelenski erkent wel dat het Russische offensief intensiever is geworden, met het naderen van 24 februari als het een jaar is geleden dat de Russen Oekraïne binnenvielen.
Ondertussen waarschuwt Oekraïne dat Rusland een nieuwe massale raketaanval voorbereidt op doelen in Oekraïne. Een woordvoerder van het zuidelijke militaire commando wees daarbij op bewegingen van de Russische Zwarte Zeevloot.
© REUTERS — Volgens het Russische ministerie van Defensie hebben de strijdkrachten Oekraïense troepen verslagen bij een nederzetting ten noorden van Bachmoet, waar al maandenlang hevig wordt gevochten. De Europese Unie begint een internationaal Oekraïnehof in Den Haag. Dat maakt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zojuist bekend. Zij is met Commissieleden op bezoek in Kiev.
Het hof zou het verzamelen van bewijs van oorlogsmisdaden moeten coördineren. Het wordt onderdeel van een onderzoeksteam JIT, dat wordt ondersteund door het EU-agentschap Eurojust.
© ANP / EPA — Von der Leyen met Zelenski in Kiev. De minister van Sport van Litouwen roept andere landen en sportbonden op om - in tegenstelling tot het Internationaal Olympisch Comité - sporters uit Rusland en Belarus te weren. Dienst Poolse collega steunt deze oproep ook.
In Oekraïne is verontwaardigd gereageerd op het plan van het IOC om Russen toe te laten bij de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. Volgens het comité kun je mensen niet eeuwig blijven uitsluiten op basis van hun paspoort.
Het Nederlandse NOC*NSF staat vrij positief tegenover het standpunt van het IOC. Dat geldt ook voor meerdere nationale sportbonden, bleek uit een rondgang.
Nog altijd is er een groot tekort aan gastgezinnen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Met name in de Randstad en de regio Eindhoven zoekt RefugeeHomeNL, de organisatie die deze opvang in opdracht van de overheid regelt, op dit moment zeker zeshonderd nieuwe adressen.
Die zijn nodig om het roulatiesysteem in stand te houden, aangezien de meeste Oekraïners maximaal een half jaar bij mensen in huis blijven en dan overgaan naar een ander gastgezin.
Opvallende beelden het Oekraïense ministerie van Defensie. Een drone heeft gefilmd hoe een Russische tank een paar eigen mannen van een legertruck af zwiept.
In Rusland is de democratie vorig jaar het meest achteruitgegaan van alle landen in de wereld. Dat blijkt uit de jaarlijkse Democracy Index van de Economist Intelligence Unit (EIU), de onderzoekstak van de uitgever van het blad The Economist. Nederland steeg twee plekjes naar plaats 9.
Oekraïne staat op plek 87, één plaats lager dan vorig jaar. Rusland zakte na de inval in Oekraïne in februari vorig jaar 22 plaatsen op de wereldranglijst, naar de 146ste plaats. Sinds president Vladimir Poetin troepen naar het buurland stuurde, voeren de Russische autoriteiten een ongekend hardhandig beleid tegen media en oppositie, aldus de EIU. ,,Rusland is al lange tijd op het pad weg van de democratie en krijgt nu veel trekken van een dictatuur."
De oorlog in Oekraïne heeft daarnaast de verdeeldheid blootgelegd tussen de ontwikkelde democratieën die Oekraïne steunen en vele ontwikkelingslanden die ervoor gekozen hebben geen partij te kiezen, stelt de studie verder.
De Europese Commissie is met een zware afvaardiging neergestreken in Kiev voor overleg over de beoogde toetreding van Oekraïne tot de EU. 'We zijn hier samen om te laten zien dat de EU Oekraïne standvastig blijft steunen', schrijft voorzitter Ursula Von der Leyen op Twitter, bij een foto van aankomst op een treinstation. 'En om onze steun en samenwerking verder te verdiepen.'
Von der Leyen heeft vijftien van haar commissarissen mee naar Oekraïne genomen, onder wie zwaargewichten als EU-buitenlandchef Josep Borrell, vicevoorzitters Valdis Dombrovskis (Economie), Margrethe Vestager (Mededinging en Digitaal) en Věra Jourová (Transparantie), en de verantwoordelijke commissarissen en hun topambtenaren voor landbouw, justitie, werkgelegenheid en EU-uitbreiding. Zij zullen verschillende leden van de Oekraïense regering ontmoeten. Er zal ook worden gesproken over de wederopbouw van het land.
Veel lidstaten zijn bang dat er te hoge verwachtingen over een snelle toetreding worden gewekt bij de Oekraïense regering. Op 28 februari 2022, vier dagen na de Russische invasie, vroeg Oekraïne het EU-lidmaatschap aan. Op 23 juni vorig jaar kenden de 27 Europese regeringsleiders en staatshoofden ('Europese Raad') met ongekende snelheid Oekraïne de status van kandidaat-lidstaat toe. Om lid van de EU te kunnen worden moet het land, zoals andere kandidaten in spe, voldoen aan een lange lijst van eisen over bijvoorbeeld de rechtsstaat, en moet de nationale wetgeving worden aangepast aan de Europese. Dat proces duurt doorgaans jaren.
Sergej Lavrov heeft in zijn tv-interview gedreigd dat westerse herdenkingen van het eenjarig bestaan van de oorlog 'overschaduwd' gaan worden. ,,Zij zullen niet de enigen zijn die de aandacht krijgen", belooft de minister van Buitenlandse Zaken, zonder verder in details te treden.
De oorlog is op 24 februari begonnen. De Oekraïense minister van Defensie waarschuwde gisteren al voor een nieuw Russisch offensief rond die datum. Het lijkt erop dat de Russische president Poetin zijn opper-generaal de opdracht heeft gegeven om voor 1 maart de volledige Donbas-regio te veroveren.
In zijn tv-toespraak haalt Lavrov op meerdere manieren uit naar het Westen, maar ook naar het Oekraïense buurland Moldavië. In dat land heeft een regio die sterk tot Rusland is aangetrokken. Dat land zou na Oekraïne 'het nieuwe anti-Russische' project kunnen worden, aldus de minister van Buitenlandse Zaken.
Verder verzekert Lavrov de Russen ervan dat de banden met China zo sterk zijn, dat geen enkele militaire alliantie die kan breken. Van oud-Sovjet-staten heeft Rusland geen hulp nodig, stelt hij. In Belarus zijn echter wel Russische militairen, waar ze gezamenlijk trainen met de lokale strijdkrachten.
Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is samen met buitenlandcoördinator Josep Borrell aangekomen voor een bezoek aan Oekraïne. De twee kwamen zojuist met hun delegatie aan per trein.
Als het Westen wapens levert met een groter bereik, zal Rusland de vijand alleen maar verder van de Russische grens moeten duwen. Dat zegt de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov in een reactie op Amerikaanse plannen om een nieuwe raket naar Oekraïne te sturen.
De VS zijn volgens twee officiële bronnen van plan om in een volgende wapenlevering aan Oekraïne nieuwe langeafstandsraketten Ground Launched Small Diameter Bobs (GLSDB) mee te leveren, gemaakt door Boeing.
Die kunnen 150 kilometer ver komen. Een stuk verder dan de nu veelgebruikte Himars, die een bereik hebben van 80 kilometer. Met de GLSDB zou het volledige bezette vasteland van Oekraïne binnen bereik komen, plus enkele delen van de Krim. De levering van de nieuwe wapens zijn onderdeel van een pakket van 2 miljard dollar, dat binnen een week officieel zou worden aangekondigd.
Een voormalige senior-luitenant van het Russische leger heeft in een interview aan de BBC toegegeven dat zijn collega's Oekraïners hebben mishandeld en verkracht tijdens verhoren. Dat gebeurde dagelijks, soms twee keer per dag.
De voormalig militair is Rusland ontvlucht nadat hij het leger verliet. In zijn tijd in Oekraïne diende hij onder meer in Melitopol en andere plaatsen in de regio Zaporizja. Na de inval begonnen zijn mannen met plunderen van onder meer grasmaaiers en fietsen. Later werden de misdaden heviger.
Zo beschrijft hij hoe een gevangene tijdens een verhoor werd verkracht met een dweil en hoe van een ander de tanden uit zijn mond werden geslagen. Het zijn maar enkele voorbeelden, want een onderzoeksteam van de Verenigde Naties weet inmiddels dat dit op grote schaal gebeurde. ,,Aan beide kanten", aldus het hoofd van het VN-team in Oekraïne.
Andrej Medvedev, een voormalig commandant van het Russische huurlingenbedrijf Wagner Groep, heeft in een interview met persbureau Reuters spijt betuigd over zijn deelname aan de gevechten in Oekraïne. Ook deed hij een oproep de mensen te berechten die in het conflict wreedheden hebben begaan.
Medvedev, die op 13 januari de Russisch-Noorse grens overstak, zei getuige te zijn geweest van het doden en mishandelen van Russische gevangenen die naar Oekraïne waren gebracht om voor Wagner te vechten. Hij heeft asiel aangevraagd in Noorwegen. De 26-jarige Rus zou vier maanden in Oekraïne hebben gevochten voordat hij in november deserteerde.
Het is onduidelijk of de Wagner Groep Medvedev net als andere gedetineerden heeft gerekruteerd uit de gevangenis. Wagner-baas Jevgeni Prigozjin heeft bevestigd dat Medvedev voor hem heeft gevochten, en stelt dat hij de Noorse nationaliteit had en een bataljon soldaten uit het Scandinavische land heeft geleid. Prigozjin beschuldigde hem ook van mishandeling van gevangenen, iets wat de advocaat van Medvedev ontkent.
,,Velen beschouwen mij als een schurk, een crimineel, een moordenaar", zei Medvedev in het interview. ,,Allereerst wil ik nogmaals mijn excuses aanbieden. Hoewel ik niet weet hoe het zal worden ontvangen, wil ik zeggen dat het (vechten in Oekraïne) me spijt."
Medvedev zei dat hij zich wil uitspreken over zijn ervaringen in de oorlog, zodat "de daders worden gestraft" voor hun misdaden in Oekraïne. Zo zei hij getuige te zijn geweest van het neerschieten van twee mensen die niet wilden vechten. De executies zouden zijn gebeurd in het bijzijn van pas gerekruteerde huurlingen.
Zowel de Noorse politie als zijn advocaat zeggen dat Medvedev niet zal worden gedeporteerd naar Rusland. Medvedev wordt door de politie ondervraagd omdat hij mogelijk getuige was van mensenrechtenschendingen door de Wagner Groep. Hij heeft de status van getuige, aldus de politie.
In de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk zijn volgens de regionale gouverneur Pavlo Kirilenko minstens twee doden en zeven gewonden gevallen toen een raket op een appartementengebouw landde. Later liep het aantal slachtoffers volgens de politie op tot drie doden en twintig gewonden. ,,Reddingswerkers, politieagenten en openbare nutsbedrijven zijn ter plaatse om het puin van het verwoeste gebouw te doorzoeken", schreef hij op Telegram. ,,Waarschijnlijk bevinden zich er nog mensen onder."
Kirilenko plaatste een foto bij zijn Telegram-bericht. Daarop is een vier verdiepingen tellend gebouw te zien dat grote schade heeft opgelopen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski is ervan overtuigd dat het een Russische raket betrof. ,,De enige manier om het Russische terrorisme te stoppen is door het te verslaan", schreef hij op Twitter. ,,Met tanks. Straaljagers. Langeafstandsraketten."
De Russische regering heeft niet bevestigd dat het getroffen gebouw door een Russische raket is geraakt. Oekraïne heeft Rusland sinds het begin van de invasie herhaaldelijk beschuldigd van het lukraak beschieten van civiele infrastructuur, een beschuldiging die Moskou steevast verwerpt.
Vorige maand kwamen minstens 44 mensen om het leven toen een Russische raket een flatgebouw in de oostelijke stad Dnipro raakte. De Russische troepen proberen de stad Kramatorsk en de hele Donetsk-regio in handen te krijgen.
Rusland heeft verse luchtlandingstroepen ingezet voor de omsingeling van de Oekraïense stad Bachmoet. Reguliere elitetroepen hebben aangeslagen eenheden van de huurlingenorganisatie Wagner afgewisseld. Lees hier het hele verhaal.
Oekraïne verwacht een nieuw Russisch offensief rond de dag dat de Russische invasie precies een jaar geleden begon, namelijk op 24 februari. De Oekraïense defensieminister Reznikov uitte dat vermoeden tijdens een bezoek aan Frankrijk op de Franse televisie.
De Russen zullen op 24 februari iets gaan proberen, zei de bewindsman. Hij schat dat de Russische strijdkrachten inmiddels 500.000 soldaten hebben gemobiliseerd. ,,We onderschatten onze vijand niet". Officieel kondigde Moskou een mobilisatie van 300.000 man aan. ,,Maar als we de troepen aan de grenzen zien, zijn het er volgens onze inschattingen veel meer", aldus Reznikov op een Franse nieuwszender.
Hij hoopt nog steeds dat de westerse bondgenoten van Oekraïne gevechtsvliegtuigen gaan leveren, ondanks het 'nee' van de Amerikaanse president Biden tegen het sturen van F-16 straaljagers. ,,Het is een nee voor vandaag, niet voor morgen", aldus de defensieminister. Hij houdt er rekening mee dat de Verenigde Staten van gedachten veranderen.
Oekraïense inlichtingenbronnen schatten dat er op dit moment ongeveer 320.000 Russische militairen in de door Rusland bezette en opgeëiste Oekraïense gebieden zijn.
De Europese Unie wil, zodra de eerste 15.000 Oekraïners komende zomer hun militaire training in de EU hebben afgerond, nog eens zo'n aantal opleiden. Voor het eind van het jaar moeten zo 30.000 Oekraïners een basis- of gespecialiseerde training hebben gekregen, zeggen hoge EU-diplomaten.
De trainingsmissie is bedoeld om Oekraïense militairen te leren omgaan met hun nieuwe westerse wapens en met nieuwe dreigingen. Maar het dient ook om onervaren rekruten te leren zich te weren. Het gros van de trainingen vindt plaats in Polen en Duitsland. De kosten van het opleidingsprogramma waren tot dusver op 106 miljoen euro geschat, maar dat zal oplopen.
In de Russische stad Volgograd, het voormalige Stalingrad, is een nieuw borstbeeld onthuld van Sovjetdictator Josef Stalin. Dit gebeurde tijdens een herdenking van de overwinning in de Slag om Stalingrad in 1943. De overwinning van het Sovjetleger op de Duitsers, werd een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog en is dit jaar tachtig jaar geleden. De slag wordt nog altijd gezien als de bloedigste veldslag in de wereldgeschiedenis, met zo'n 2,2 miljoen doden in zes maanden tijd.
Op foto's in lokale Russische media is te zien hoe tieners in militaire uniformen het beeld van Stalin onthullen. Hij was tussen 1924 en 1953 de leider van de Sovjet-Unie en leidde het land dus ook door de Tweede Wereldoorlog. Naast het beeld van Stalin werden ook borstbeelden van twee andere belangrijke commandanten uit de Tweede Wereldoorlog onthuld op het terrein van het museum over de Slag om Stalingrad.
De onthulling van het Stalinbeeld is bijzonder omdat de oud-dictator in 1961 voor het grootste deel uit het straatbeeld van de Sovjet-Unie werd gewist. Stalingrad werd Volgograd, en ook hier ging het beeld van Stalin destijds tegen de grond. De populariteit van Stalin zit de afgelopen jaren weer in de lift in Rusland.
In Oekraïne zijn tal van huiszoekingen gedaan, naar verluidt in onderzoeken naar corruptie en fraude volgens plaatselijke media. Zo is bijvoorbeeld een inval gedaan in een woning van de omstreden oligarch Igor Kolomojski en van een voormalige minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov.
Kolomojski was ooit een van de rijkste en machtigste figuren in Oekraïne. Hij was vier jaar geleden een belangrijke sponsor van de politieke loopbaan van de huidige president Volodimir Zelenski. Maar de twee zijn niet meer op goede voet en Zelenski is in 2021 een campagne begonnen tegen de invloed en macht van oligarchen. Het leidde samen met de gevolgen van de oorlog eind afgelopen jaar tot veel nationalisaties van particuliere bedrijven, inclusief een reeks ondernemingen van Kolomojski. Hij heeft de Israëlische en de Cypriotische nationaliteit.
Volgens Oekraïense media wordt Kolomojski ervan verdacht betrokken te zijn bij een kolossale belastingontduiking en illegale verkoop van olieproducten door de leiding van een olieproducerend bedrijf en van een raffinaderij. Het zou, naar de huidige koersen, gaan om het wegsluizen van circa 920 miljoen euro.
Ex-minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov is in het vizier geraakt door een helikopterongeluk in januari waarbij zijn opvolger op het ministerie, Denis Monastirski, samen met dertien anderen om het leven is gekomen. Het is niet duidelijk waar de huiszoeking om ging.
Een rechtbank in Moskou heeft woensdag een Russische journalist tot acht jaar cel veroordeeld. Hij was niet bij het proces aanwezig: hij verliet Rusland kort na de start van de Russische invasie.
Alexander Nevzorov, een televisiejournalist en voormalig wetgever, werd veroordeeld voor het verspreiden van valse informatie over het leger. Kort na de invasie van Oekraïne voerde president Vladimir Poetin hiertoe een wet in. In de praktijk kan met de wet iedereen die kritisch is op de Russische invasie veroordeeld worden tot boetes en gevangenisstraffen tot 10 jaar.
Nezorov werd er onder meer van beschuldigde 'valse informatie' op social media te hebben geplaatst over de beschieting van een kraamziekenhuis in Marioepol. Moskou ontkende haar betrokkenheid.
Rusland focust haar militaire kracht op de Loehansk-regio in Oekraïne, zeggen lokale autoriteiten. Kiev verwacht dat dit de voorbereiding is voor een offensief in het oosten de komende weken. Volgens gouverneur Sergej Gaidai halen Russische troepen lokale inwoners uit hun huizen in de door hen bezette gebieden aan de frontlinie, zodat ze geen informatie over de Russische troepen kunnen geven aan de Oekraïense Artillerie.
Militaire analisten verwachten dat Moskou snel een nieuw offensief start. De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War noemt een Russisch offensief in de komende maanden 'de meest waarschijnlijke handelswijze'. Mogelijk rukken de Russen op 24 februari, precies een jaar na de start van de invasie.
Volgens Oekraïne richt Rusland zich ook op de naastgelegen Donetsk-provincie, in een poging om sleutelstad Bachmoet te veroveren.
De zwaarste bombardementen vinden de laatste tijd plaats langs de Dnipro-rivier, in het zuiden van Oekraïne. De Russen vallen de stad Cherson aan met artillerie dat vanaf de oostelijke oever blijft vuren. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in een mededeling vanochtend.
Afgezien van de Donbas-regio, is Cherson nu de vaakst beschoten grote Oekraïense stad.
Spanje is van plan tussen de vier en zes Leopard-tanks van het type 2A4 naar Oekraïne te sturen. Dat meldt de Spaanse krant El Pais. De krant baseert zich daarbij op anonieme overheidsbronnen. Het daadwerkelijke aantal hangt af van de staat van de gevechtstanks die in de opslag staan, en van hoeveel andere landen aan Oekraïne gaan leveren, zei de bron.
De Oekraïense buitenlandminister Dmytro Koeleba zei dinsdag dat het land verwacht in totaal zo'n 120 tot 140 westerse tanks in ontvangst te kunnen nemen. Deze zijn afkomstig van twaalf landen. Het gaat onder meer om tanks van het model Leopard 2, de Britse Challenger 2 en de Amerikaanse M1.
Wel F16's, geen F16's, misschien F16's? Het doet nogal rommelig en verwarrend aan, zo in het midden van een crisissituatie die al bijna een jaar duurt. Zo kwam er vorige week pas na lang gesoebat een einde aan de discussie over het leveren van tanks aan Oekraïne. Die voltrok zich volgens een inmiddels bekend stramien. Eerst kwam er een dringend verzoek van president Zelenski: ,,We hebben zeker driehonderd tanks nodig.”
Daarna barstte er onder de bondgenoten een ingewikkelde discussie los, onder meer over de aard van zo’n wapen: is het voor de verdediging of voor de aanval? Wat zegt dat over hun strategie?
De Verenigde Staten bereiden nieuwe militaire hulp voor Oekraïne voor die naar verwachting voor het eerst raketten met een groot bereik bevat, meldt persbureau Reuters op basis van gesprekken met twee hoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen. Het pakket ter waarde van ruim 2 miljard dollar (1,84 miljard euro) zal ook munitie en andere wapens omvatten.
De militaire hulp wordt naar verwachting later deze week aangekondigd, aldus de functionarissen. Het bevat vermoedelijk ook 'ondersteunend materiaal' voor Patriot-luchtverdedigingssystemen, precisiegeleide munitie en Javelin-antitankwapens.
Een aanzienlijk deel van het pakket, ruim1,7 miljard dollar (1,56 miljard euro), zou afkomstig zijn van een fonds dat bekendstaat als het Ukraine Security Assistance Initiative (USAI). Daardoor kan de regering de wapens bij de wapenindustrie bestellen in plaats van ze uit bestaande Amerikaanse wapenvoorraden te halen.
Het geld van de USAI zou worden besteed aan de aankoop van een nieuw wapen, de Ground Launched Small Diameter Bomb (GLSDB), met een bereik van 150 kilometer. De VS hebben verzoeken afgewezen van onder meer wapenfabrikant Boeing om de zogeheten ATACMS-raket, met een bereik van 297 kilometer, naar Oekraïne te sturen.
Overige hulp zou onder meer tegen mijnen bestendige voertuigen (MRAP's), geleide meervoudige raketsystemen (GMLRS) en munitie omvatten.
EU-landen hebben Brussel duidelijk gemaakt dat het Oekraïne geen valse verwachtingen mag scheppen over een lidmaatschap van de Europese Unie. De Oekraïense regering heeft hardop gezegd dat het verwacht binnen een paar jaar lid te worden, maar dat is onrealistisch, zeggen bronnen aan de Financial Times.
President Zelenski spreekt over twee weken met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Diplomaten zijn bang dat daarbij de verwachtingen van Oekraïne alleen maar verder aangemoedigd worden. ,,Niemand wil beschuldigd worden dat hij niet genoeg doet", zegt een hooggeplaatste EU-diplomaat in FT.
De unie is verdeeld over snel lidmaatschap. Enkele Oost-Europese landen zien het wel zitten, maar vooral in Noord- en West-Europa zijn grote zorgen over de verschillen die het land nog moet overbruggen. De Franse president Macron zei vorig jaar dat het proces nog 'enkele decennia' zou kunnen duren.
Brazilië heeft het verzoek van de Duitse kanselier Olaf Scholz afgewezen om tankmunitie voor Oekraïne te leveren. Tijdens het bezoek van de Duitse regeringsleider aan het Zuid-Amerikaanse land voerde de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva in plaats daarvan campagne voor een vredesinitiatief.
,,Brazilië wil geen enkele deelname aan deze oorlog, ook niet indirect'', reageerde Lula op het Duitse verzoek om munitie voor de Duitse Gepard-luchtafweertanks die Oekraïne gebruikt. De Duitse regering probeert sinds april vorig jaar de Braziliaanse munitie voor het luchtafweergeschut te bemachtigen, omdat de munitie schaars is. Berlijn leverde dertig Gepards (ook bekend als Cheetah) aan Oekraïne en heeft er nog zeven toegezegd. Momenteel wordt een nieuwe fabriek voor de munitie gebouwd, die vanaf juni kan produceren.
Lula kwam Duitsland niet tegemoet maar bracht daarentegen Brazilië en China ter sprake als bemiddelaars tussen Rusland en Oekraïne: ,,Ik stel voor om een club op te richten van landen die vrede op deze planeet willen scheppen.'' Scholz op zijn beurt benadrukte dat er geen vrede kan zijn over de hoofden van de Oekraïners heen en dat het land geen grondgebied mag verliezen als gevolg van de oorlog.
© AP — De Duitse kanselier Olaf Scholz (links) in gesprek met de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva. De Verenigde Staten beschuldigen Rusland ervan het laatste nog functionerende wederzijdse ontwapeningsverdrag te hebben geschonden. Rusland zou inspecties van nucleair wapentuig op grond van de jongste versie van het Verdrag voor de Vermindering van Strategische Wapens (START) niet hebben toegestaan. Bovendien zou Rusland volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken meer strategische nucleaire wapens hebben dan de maxima die het START-verdrag vastlegt.
Het Huis van Afgevaardigden had van het buitenlandministerie de informatie geëist. Rusland heeft afgelopen november een bijeenkomst tussen Amerikaanse en Russische gezanten in het kader van de inspecties voor onbepaalde tijd uitgesteld. De VS zouden 'een giftige vijandschap' met Rusland vestigen en daarom gelastte het Kremlin de bijeenkomst af.
De laatste keer dat de gezanten voor ontwapening over de toepassing van het START-verdrag spraken was in oktober 2021. President Joe Biden heeft begin dat jaar het uit 2010 stammende verdrag met vijf jaar verlengd tot 2026. Bij de ondertekening van het nieuwe START-verdrag in 2010 werd als maximum aantal kernkoppen voor elke partij 1550 gesteld. Dat was 30 procent minder dan bij de ondertekening van de voorganger van het verdrag in 2002.
Rusland beschuldigde de VS er eerder ook van inspecties te dwarsbomen.
© Getty Images — Een Russische Topol-M, een intercontinentale ballistische raket op het Rode Plein in Moskou tijdens een militaire parade. Alexander Loekasjenko, de president van Belarus, zegt dat zijn land klaar is om meer hulp te bieden aan Rusland bij de strijd tegen Oekraïne. Hij zei dat bij zijn bezoek aan Zimbabwe, ook een bondgenoot van Rusland. Maar volgens de president heeft Rusland nu geen hulp nodig. ,,Maar als onze Russische broeders hulp nodig hebben, dan staan wij klaar.'' Loekasjenko zei niet wat die hulp behelst.
Vladimir Klitschko, voormalig Olympisch kampioen boksen, vecht tegen plannen van het Internationaal Olympisch Comité om sommige Russische atleten toe te laten bij de Olympische Spelen 2024 in Parijs.
De Oekraïense zwaargewicht is de broer van Vitali Klitschko, de burgemeester van Kiev. Hij stelt dat de sportleiders medeplichtig zijn aan de oorlog als atleten van Rusland en bondgenoot Belarus mee mogen doen aan de Spelen.
Het IOC heeft de deur op een kier gezet voor Russische atleten die de Russische inval niet openlijk steunen. Zij zouden mee kunnen doen als neutrale atleten zonder vlag of volkslied.
© AP — Vladimir Klitschko Rusland erkent dat sinds de herfst duizenden personen onterecht zijn opgeroepen voor het leger om te vechten tegen Oekraïne. Zij hadden bijvoorbeeld om medische redenen niet gerekruteerd mogen worden.
Ruim 9000 burgers die 'illegaal' werden gemobiliseerd zijn inmiddels teruggebracht naar huis, ook zij die om gezondheidsredenen 'onder geen beding' hadden mogen worden opgeroepen, zei een kopstuk van justitie bij een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin. Kritische waarnemers gaan er echter van uit dat tijdens de grootscheepse mobilisatie veel meer mensen illegaal zijn gerekruteerd, en wellicht nooit zijn teruggekeerd.
Met name in de eerste weken werden chaotische omstandigheden gemeld in veel militaire wervingsbureaus. In totaal werden 300.000 man opgeroepen voor het front.
© REUTERS — Russische militairen tijdens een kerkdienst. In de oorlog tegen de Russen gaat Frankrijk de Oekraïners meer militaire hulp bieden. Parijs stuurt nog eens twaalf houwitsers van Franse makelij.
De Franse minister van Defensie, Sébastien Lecornu, maakte ook bekend dat 150 Franse militairen naar Polen gaan om daar samen met de Polen ongeveer zeshonderd Oekraïense soldaten per maand te trainen, melden Franse media.
Oekraïne krijgt ook een radar voor luchtbewaking.
Oekraïne zal tussen de 120 en 140 tanks ontvangen, verwacht buitenlandminister Dmitro Koeleba. Hij spreekt over een 'eerste golf' aan tanks en denkt dat er later meer zullen komen.
Volgens Koeleba hebben inmiddels twaalf landen zich aangesloten bij de zogeheten tankcoalitie. Kiev vroeg sinds enkele weken om ongeveer driehonderd westerse tanks. Na lang aarzelen gingen de Verenigde Staten en Duitsland vorige week akkoord met de levering van eigen tanks en stemde Berlijn in met de levering van Duitse tanks door andere landen.
De Verenigde Staten beloofden dertig Abrams-tanks te leveren, Duitsland veertien Leopards en Polen nog eens veertien Leopards. Het Verenigd Koninkrijk zegde veertien Challengers toe. Andere landen die hebben gezegd tanks te sturen zijn onder meer Canada, Noorwegen, Finland en Spanje. Nederland overweegt de tanks die het leaset van Duitsland te kopen en dan te leveren aan Oekraïne.
Nu de bondgenoten van Oekraïne hebben toegezegd tanks te leveren, zouden ze ook de volgende 'rode lijn' over moeten gaan, vindt de president van Litouwen. Gitanas Nauseda wil dat Kiev zo snel mogelijk ook de beschikking krijgt over gevechtsvliegtuigen, een taboe voor veel andere regeringsleiders.
De Amerikaanse president Joe Biden en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz gaven bijvoorbeeld al aan dat het sturen van vliegtuigen geen optie is. Nauseda hoopt dat ze zullen bijdraaien, net zoals bij eerdere 'rode lijnen' gebeurde. Behalve de recent beloofde tanks wijst hij erop dat Duitsland aan het begin van de oorlog alleen nog maar helmen en vesten leverde en 'onder geen enkele voorwaarde' wapens. Bovendien is Oekraïne inmiddels een kandidaat-lidstaat van de Europese Unie, 'ook ooit een taboe'.
,,Ik denk dat deze rode lijn alleen in ons hoofd zit", zei de Litouwse president. De bondgenoten zouden als het aan hem ligt zonder verder te aarzelen moeten voldoen aan het verzoek van de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Nauseda noemt de gevechtsvliegtuigen 'noodzakelijke militaire steun' in de oorlog tegen Rusland. Het Kremlin ziet zijn opmerkingen als bewijs voor de 'extreem agressieve houding' van de Baltische staten en Polen.
Frankrijk zegt een levering van gevechtsvliegtuigen niet uit te sluiten en Nederland zal er 'met een open blik' naar kijken als Kiev met een officieel verzoek komt. Een woordvoerder van de Britse premier Rishi Sunak vindt het 'op dit moment niet praktisch' om vliegtuigen te sturen.
Rusland gaat auto's controleren op wapens en explosieven in regio's van het land waar er een hoog terroristisch dreigingsniveau is. Daartoe heeft president Vladimir Poetin dinsdag een wetsdecreet ondertekend.
Japan en de NAVO gaan hun banden aanhalen nu de wereld onveiliger wordt. De Russische invasie van Oekraïne en de intensievere militaire samenwerking tussen Moskou en China hebben geleid tot de meest gespannen veiligheidssituatie sinds de Tweede Wereldoorlog, motiveren NAVO-chef Jens Stoltenberg en de Japanse premier Fumio Kishida de nauwere samenwerking op het gebied van onder meer maritieme veiligheid en het bestrijden van cybercrime en desinformatie.
Stoltenberg is in Japan na een bezoek aan Zuid-Korea, waar hij er bij Seoul op aandrong de militaire steun aan Oekraïne te vergroten. De Noor waarschuwde daar ook voor de toenemende spanningen met China.
,,De wereld bevindt zich op een historisch keerpunt in de ernstigste en meest complexe veiligheidsomgeving sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog", aldus Kishida en Stoltenberg. Zij uiten ook hun bezorgdheid over de nucleaire dreigementen van Rusland, gezamenlijke militaire oefeningen van Rusland en China in de buurt van Japan en de ontwikkeling van kernwapens door Noord-Korea.
