Om de zoveel tijd maken wij een nieuw, vers liveblog aan, omdat het oude dan te groot is geworden en steeds trager inlaadt. Het nieuwe, verse liveblog over de Russische invasie van Oekraïne leest u hier.
Wegens spionage hebben de Verenigde Staten besloten twaalf Russen bij de Verenigde Naties in New York het land uit te zetten. Het gaat om medewerkers van de Russische diplomatieke missie bij de VN. De Russen kondigden al vergelding aan.
De Russen zouden misbruik hebben gemaakt van hun diplomatieke status door zich in te laten met spionageactiviteiten die in strijd zijn met de Amerikaanse nationale veiligheid, aldus de Amerikaanse missie bij de VN. Een woordvoerder verzekerde dat de maatregel al enkele maanden was voorbereid. Het zou dus niet beschouwd moeten worden als Amerikaanse reactie op de recente Russische invasie in Oekraïne.
Oekraïense vluchtelingen kunnen gratis met de Thalys reizen. Dat heeft de uitbater van de hogesnelheidslijn tussen Parijs, Amsterdam en het Ruhrgebied bekendgemaakt op Twitter.
Thalys volgt met de stap het voorbeeld van onder meer Deutsche Bahn en de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij OeBB. Zij maakten zondag al bekend dat Oekraïense vluchtelingen gratis van hun diensten gebruik kunnen maken. Daarmee willen de bedrijven de reis van de ontheemden makkelijker maken.
Deutsche Bahn stelt als voorwaarde dat de vluchtelingen in het bezit zijn van een Oekraïens paspoort of identiteitskaart om vast te kunnen stellen of zij recht hebben op gratis vervoer. Het is onduidelijk of Thalys vergelijkbare eisen stelt.
NS gaf eerder aan op dit moment nog geen gratis reizen aan te bieden. De spoorvervoerder sloot niet uit dat in de komende dagen alsnog aan te gaan bieden.
De motorsportraad van de internationale autosportfederatie FIA komt morgen bijeen na de oproep van het Internationaal Olympisch Comité om Russische sporters te weren uit internationale competities. Die bijeenkomst kan gevolgen hebben voor de Russische Formule 1-coureur Nikita Mazepin. ,,Er is een buitengewone vergadering om zaken in verband met de aanhoudende crisis in Oekraïne te bespreken", aldus een woordvoerder van de FIA.
De positie van Mazepin bij de Amerikaanse renstal Haas is in het geding. Zijn vader Dmitri Mazepin is eigenaar van het Russische kunstmestbedrijf Uralkali, dat een van de grootste sponsors is van Haas. Het team besloot na de inval van Rusland in Oekraïne de uitingen van Uralkali op de auto's te verwijderen. Mogelijk snijdt Haas de banden helemaal door met het bedrijf.
Er zijn meer Russische coureurs die wellicht hun zitje moeten inleveren. Zo is Robert Shwartzman testrijder bij Ferrari en coureur in de talentklasse Formule 2. In de Formule 3 rijdt Aleksander Smoljar.
© REUTERS — De Russische Formule 1-coureur Nikita Mazepin. Het Internationaal Strafhof (ICC) begint een onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne. Aanklager Karim Khan had eerder al een vooronderzoek gedaan naar mogelijke misdaden tussen november 2013 en februari 2014. Hij gaat nu ook kijken naar wat er momenteel in het land gebeurt aan mogelijke oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid na de Russische invasie.
Khan schrijft dat er reden is om aan te nemen er tussen 21 november 2013 en 22 februari 2014 oorlogsmisdaden zijn gepleegd. Toen werden demonstraties tegen de regering hardhandig neergeslagen. Daarbij kwamen meer dan honderd mensen om het leven. Uiteindelijk stapte de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj op. Hij vluchtte naar het oosten, waar de regio's Donetsk en Loehansk zich onafhankelijk verklaarden. Sindsdien is Oekraïne in een burgeroorlog verwikkeld.
Oekraïne is zelf geen lid van het ICC, maar heeft toestemming gegeven voor de onderzoeken. Litouwen diende vorige week nog een verzoek in bij het ICC voor een onderzoek naar de inval van Rusland.
Turkije heeft besloten de toegang tot de Zwarte Zee vanuit de Middellandse Zee te blokkeren door de oorlog in Oekraïne, dat net als aanvaller Rusland aan de Zwarte Zee ligt. Geen enkel oorlogsschip mag nog door de Dardanellen en de Bosporus, die samen de waterweg vormen.
Zeker vier Russische marineschepen zouden wachten, melden Duitse media.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken baseert de maatregel op een internationaal verdrag over de toegang tot de Zwarte Zee. Volgens dat Verdrag van Montreux uit 1936 heeft Turkije de controle over de Bosporus. Gedurende oorlogstijd of als Turkije zelf wordt bedreigd kan het oorlogsschepen de doorvaart ontzeggen.
Russische marineschepen zouden echter altijd het recht hebben om naar hun thuishaven aan de Zwarte Zee te varen. Oekraïne had Turkije gevraagd Russische schepen tegen te houden om te voorkomen dat ze ingezet worden tijdens de oorlog.
© AFP — Een vrachtschip op de Bosporus. Russische staatsmedia hebben schijnbaar per ongeluk de overwinning van Rusland op Oekraïne aangekondigd en daarna de meeste artikels weer geschrapt. Bij staatspersbureau Ria Novosti was de tekst maandag niet meer te vinden, stelde het Duitse persbureau DPA vast. Op de Oezbeekse editie van het Russische mediakanaal Sputnik was het waarschijnlijk voorbereide commentaar nog te lezen: 'Rusland heeft zijn eenheid hersteld - de tragedie van 1991, die verschrikkelijke catastrofe in onze geschiedenis (...) is overwonnen.'
Het commentaar verscheen onder de kop 'De aanval van Rusland en de nieuwe wereld' en werd geschreven door Ria-columnist Pjotr Akopov. De Russische president Vladimir Poetin beval afgelopen donderdag de inval in Oekraïne. 'Vladimir Poetin heeft zonder overdrijving een historische verantwoordelijkheid op zich genomen door de oplossing van de Oekraïnekwestie niet aan toekomstige generaties over te laten', schrijft Akopov in het commentaar.
'Geloofde iemand in de oude Europese hoofdsteden zoals Parijs en Berlijn serieus dat Moskou Kiev zou opgeven?', gaat hij verder. 'Nu is dit probleem weg - Oekraïne is teruggekeerd naar Rusland.'
Uit onderzoek van het Duitse perbureau DPA blijkt dat het artikel meer dan 24 uur online stond bij Ria Novosti vooraleer het werd verwijderd. Volgens westerse inlichtingendiensten verloopt de Russische opmars in het buurland trager dan de Russische leiders hadden verwacht.
© ANP / AFP — Een Oekraïense soldaat controleert een vernietigd Russisch militair voertuig. Vanuit Den Bosch verkoopt het Russische staatsbedrijf Gazprom gas en elektriciteit aan Nederlandse bedrijven en instanties. Met het geld dat daarmee wordt opgehaald, financiert Vladimir Poetin indirect zijn invasie in Oekraïne. Dat levert veel kritiek op (Premium).
De Europese raad heeft vandaag 26 rijke en machtige Russen en één entiteit toegevoegd aan de lijst van personen/entiteiten/organisaties waartegen de EU sancties heeft afgekondigd vanwege hun betrokkenheid bij de Russische invasie van Oekraïne. Dat meldt de Raad in een verklaring. De sancties gaan direct in.
Aan de lijst zijn onder meer Russische oligarchen en zakenmannen die actief zijn in de olie- en bankwereld, regeringsfunctionarissen en hoge militairen toegevoegd. Een van hen zou Dimitri Peskov zijn, de perschef van president Vladimir Poetin. Ook Igor Sechin, de baas van de grootste oliemaatschappij van Rusland Rosneft, en oprichters Petr Aven en Mikhail Fridman van Alfa-Bank worden getroffen.
In totaal heeft de EU nu 680 mensen en 53 bedrijven of organisaties op de sanctielijst gezet. Ze kunnen niet meer bij hun geld dat in de EU op bankrekeningen staat, maar Europeanen mogen ook geen geld aan hen ter beschikking stellen. Ook mogen ze de EU niet meer in. Het zijn met name zakenmensen en bedrijven in de olie-industrie en financiële wereld, leden van de regering van Poetin, hoge militairen en propagandisten.
Met de aanvullende sancties mikt de EU op leden van de Russische elite, die in belangrijke mate Poetins regime steunen en daar economisch voordeel uit halen.
Op dag vijf van de oorlog kan Kiev even ademhalen, maar vluchten de inwoners van Charkov juist de schuilkelders in wegens zware Russische bombardementen. ,,Oekraïne zal winnen, maar hoeveel mensen moeten er daarvoor nog sterven?”
Lees hier het artikel: In Charkov dreunen de granaten: ‘Rusland vernietigt nu burgers’ (Premium).
© EPA — Chaos in Charkov. Nederland is bereid Oekraïne aan fossiele brandstoffen te helpen, net als andere EU-landen. ,,Zodra dat verzoek er komt staan we er klaar voor", zei minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) na afloop van overleg met zijn EU-collega's in Brussel. Er is volgens Jetten niet gevraagd om de gasproductie in Groningen op te hogen. ,,Dat is nu nog absoluut niet aan de orde en ik was ook blij dat die vraag niet is gekomen."
De ministers bespraken tijdens een ingelaste raad wat de EU kan betekenen voor het door Rusland aangevallen land. Oekraïne wil ook graag worden aangesloten op het Europese elektriciteitsnet, om minder afhankelijk te zijn van Russische stroomleveranties. Dat wordt nu onderzocht.
Oekraïne had al plannen om zijn stroomnetwerk los te koppelen van het Russische en over te stappen naar dat van Europa. Normaal was dat volgend jaar gebeurd, maar de oorlog heeft die overstap versneld, aldus EU-Energiecommissaris Kadri Simson en de Franse minister Barbara Pompili na afloop van overleg met alle EU-energieministers. Sinds 24 februari was Oekraïne succesvol aan het testen, alleen de terugkoppeling naar het Russische netwerk bleef achterwege omdat Kiev gisteren besloot dat het die koppeling niet meer wil. Oekraïne – en ook Moldavië – zit nu in ‘eilandmodus’, met extra risico’s op stroomonderbreking. Volgens Energiecommissaris Simson is de koppeling aan het Europese netwerk nog ‘een kwestie van dagen, misschien weken‘, omdat zij niet mag leiden tot storingen in het Europese netwerk.
De presidenten van de EU-lidstaten Bulgarije, de Tsjechische republiek, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Slowakije en Slovenië vinden dat Oekraïne perspectief moet worden geboden op een directe toetreding tot de Europese Unie. Dat stellen zij in een gezamenlijke verklaring.
De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio noemde het verzoek van Oekraïne om te mogen toetreden tot de EU eerder vandaag op de Italiaanse televisie 'gelegitimeerd'. ,,We moeten aan de kant van Oekraïne staan.''
Premier Mark Rutte ziet een eventueel EU-lidmaatschap van Oekraïne als ‘een heel langetermijnproces’. ,,De wenselijkheid daarvan uitspreken helpt niet bij het oplossen van dit conflict”, zei Rutte vanmiddag tijdens het Kamerdebat over de oorlog in het land. ,,Ons standpunt is dat daar procedures voor zijn. Von der Leyen (de voorzitter van de Europese Commissie, red.) heeft geschetst hoe zij de lange termijn ziet.”
In navolging van een reeks westerse landen heeft ook het vorstendom Monaco besloten Rusland te straffen voor de invasie in Oekraïne. Monaco, dat zeer geliefd is bij welvarende Russen, heeft per direct de bevriezing van Russische tegoeden besloten. En het treft dezelfde economische sancties tegen Rusland als die van de Europese Unie, zo maakte het kabinet van prins Albert bekend.
© Getty Images Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat de landen die 'dodelijke wapens' aan Oekraïne leveren, ook verantwoordelijkheid zullen worden gehouden als zij worden gebruikt tijdens de Russische militaire campagne daar.
Ook zei het ministerie dat de sancties van de Europese Unie niet zonder antwoord zullen blijven.
De Russische president Vladimir Poetin raakt steeds meer sportonderscheidingen kwijt. Nadat het Internationaal Olympisch Comité hem maandag al de zeer prestigieuze Gold Olympic Order ontnam, volgde de mondiale taekwondobond met de mededeling dat Poetin niet langer in het bezit is van de zwarte band.
De Russische regeringsleider kreeg de negende dan, de hoogste graad in de oosterse vechtsport, in 2013 bij een bezoek aan Seoul in Zuid-Korea, waar het hoofdkwartier van de teakwondobond is gevestigd. ,,World Taekwondo veroordeelt krachtig de brute aanvallen op onschuldige levens in Oekraïne, die indruisen tegen onze visie: vrede is kostbaarder dan zegevieren", meldde de bond in een verklaring.
De Poolse douane meldt dat er sinds 24 februari al 327.000 mensen vanuit Oekraïne naar Polen zijn gekomen. Vandaag werden tot 17.00 uur zo'n 73.300 Oekraïners geregistreerd.
© EPA — Oekraïners rusten uit nadat ze de grens met Polen hebben bereikt. Europa heeft geen acute energieproblemen, ook niet als de Russische gas- (40 procent) en olie-invoer (30 procent) zouden wegvallen. Voor de rest van het komende jaar en komende winter gaat Europa zich beter wapenen door versnelde verduurzaming van bronnen, ruimere voorraden (vooral gas), meer diversificatie in bronnen en leveranciers en meer LNG-aanvoer. Dat zegt de Franse minister van ecologische transitie Barbara Pompili na afloop van spoedoverleg in Brussel met al haar Europese collega’s.
Europa wil ook Oekraïne te hulp snellen, direct met brandstof (diesel, benzine, kerosine) en zo snel mogelijk ook door zijn elektriciteitsnet aan dat van Europa te koppelen. Dat is technisch wel een hele klus, zo onderstreepten Pompili en EU-Energiecommissaris Kadri Simson. Tenslotte wil Europa Oekraïne helpen met bescherming van zijn infrastructuur, speciaal als het gaat om zijn kerninstallaties.
De Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Reznikov, heeft Russische soldaten in Oekraïne via een post op sociale media opgeroepen hun wapens neer te leggen. Wie daar gehoor aan geeft, krijgt volledige amnestie en 5 miljoen roebel (bijna 43.000 euro). 'Voor degenen die zich als bezetter blijven gedragen, zal er geen genade zijn'.
© via REUTERS — Defensieminister Oleksii Reznikov nam vandaag namens Oekraïne deel aan het vredesoverleg met een Russische delegatie in het zuidoosten van Belarus. Beelden van het Amerikaanse satellietbedrijf Maxar bevestigen geluiden van (sociale) media gedurende deze dag. De Russische troepen bewegen zich nog steeds - langzaam maar zeker - richting de Oekraïense hoofdstad Kiev. Een Russisch militair konvooi van ruim 27 kilometer lengte bestaande uit tanks, pantservoertuigen, artillerie en andere voertuigen bevindt zich nog op zo'n 20 kilometer afstand van de stad.
Westerse functionarissen melden op hun beurt aan persbureau Reuters dat Rusland nu ongeveer de helft van zijn troepen heeft ingezet, die bij aanvang van de invasie langs de Oekraïense grenzen waren gepositioneerd (zo'n 150.000 manschappen, aldus het Amerikaanse minister van Defensie).
© EPA — Ook gisteren toonde Maxar luchtfoto's van lange Russische konvooien in Oekraïne. De FIFA en de UEFA sluiten alle Russische teams tot nader order uit van alle internationale voetbalwedstrijden. ‘Het voetbal is eensgezind in volledige solidariteit met alle getroffen mensen in Oekraïne. Beide presidenten (van de FIFA en de UEFA, red.) hopen dat de situatie in Oekraïne aanzienlijk en snel zal verbeteren, zodat voetbal weer kan zorgen voor eenheid en vrede onder de mensen’, is te lezen in het statement. Lees hier meer.
